Scholen

Doordat de scholen van de Antoniusparochie de grote aantallen leerlingen niet meer aankonden was het dringend nodig dat ook in Ede-West katholieke scholen zouden worden gebouwd. Daarmee werd begonnen in januari 1957, naar ontwerp van architect  Braam, door aannemer J. Kuin, de uitvoerder was de heer Tak. Al op 1 september '57 werd de lagere St. Maartensschool in gebruik genomen, en in oktober ’57 de Bernadette kleuterschool. Mgr.Alfrink besliste dat deze scholen een eigen schoolbestuur zouden krijgen. Dit diende echter te ressorteren onder het kerkbestuur. Daartoe moest eerst de parochie van de Goede Herder officieel worden opgericht, ook al was er nog geen kerkgebouw.  Op vrijdag 26 juli 1957 ondertekende de Aartsbisschop Mgr. B. Alfrink het besluit tot oprichting van De Goede Herderparochie te Ede. Het besluit werd op zondag 28 juli 1957 voorgelezen in de parochiekerken van de H. Antonius van Padua te Ede en van de H.Catharina te Barneveld, omdat het grondgebied van de nieuwe parochie zich bevond op het gebied van deze beide parochies. Op 4 augustus 1957 is het besluit in werking getreden.

 

Kerkbestuur

Het eerste kerkbestuur werd gevormd door de heren A.van Riel en G.van der Wiel als kerkmeesters, met pastoor Hansen als voorzitter. De heer Van Riel overleed helaas op 4 december 1957; in zijn plaats werd benoemd de heer A. Floor.

 

Opbloeiend geloofsleven

Er is een pastoor, er is een parochie, er is een parochieschool, er is een parochiefonds. Nu zal de gemeenschap van gelovigen moeten gaan groeien. Dat kan alleen als zij kunnen samenkomen om de liturgie te vieren. De bisschop verleent toestemming om in de hal van de St. Maartenschool de Mis te lezen. Op zondag 6 oktober 1957 draagt pastoot Hansen de eerste H. Mis op voor de ongeveer 400 parochianen. Op 15 oktober is het Parochiekoor opgericht, met 18 leden, o.l.v. de heer Joosten. Pastoor Hansen krijgt voor de zondagen – er moeten drie Missen worden opgedragen – een vaste assistent in de persoon van pater Rijk. Op 8 juni 1958 wordt de eerste communie gevierd van 101 communicantjes. Op 6 juli vernieuwen 23 kinderen plechtig hun doopbeloften. Op zondag 13 juli neemt pater Rijk afscheid en vertrekt naar zijn missie op de Filippijnen. Op 12 september 1958 wordt kapelaan Van Osch benoemd. De pastoor hoeft het werk niet meer allemaal alleen te doen.

 

Het kerkgebouw  

kerkgebouw GHHet ontwerp voor het kerkgebouw is gemaakt door Architectenbureau Koldeweij te Voorburg. Vanwege de door hogerhand opgelegde bestedingsbeperking zullen van dit veelomvattende ontwerp helaas alleen de kerk en de pastorie gerealiseerd kunnen worden. De kerk zal 750 zitplaatsen krijgen. Na bisschoppelijke, gemeentelijke en rijksgoedkeuring wordt op 19 juli 1957 de bouw van de kerk aanbesteed en gegund aan Aannemingsbedrijf Bröring uit Apeldoorn, voor een bedrag van fl.378.000. Op 15 oktober 1957 vindt op plechtige wijze de eerste steenlegging plaats door de deken van Arnhem, J. van Rossum en bouwpastoor A. Hansen. steenlegging                                                                                         

 

 

 

 

 

 

Het door de architect ontworpen kerkmeubilair wordt besteld, evenals de misgewaden en wat verder nodig is om een kerkgebouw voor de liturgie in gebruik te kunnen nemen.

kerkbankkerkbank1kerbank2kerkbank3kerkbank4        

 

 

Ook de kerkklok, die de naam 'Vox Domini' (Stem van de Heer) zal dragen. De kruiswegstaties ( keramiek )zijn gemaakt door zr.Marie-Jose van der Lee, een zuster van de orde Augustinessen van St Monica. Zij maakte ze bij de bouw van de kerk i.o.m de bouwpastoor en architect Kolderweij. Deze kruisweg heeft 15 staties, dat is anders dan gebruikelijk.  

 

statie zie ook de overige 14 staties

 

 

 

Op zondagmorgen 2 november 1958 worden voor het laatst H.Missen gelezen in de hal van de St. Maartensschool. ’s Middags om drie uur begint de plechtigheid van de consecratie van de Goede Herderkerk, door de bisschop-coadjutor van Haarlem, mgr. Van Dodewaard, in aanwezigheid van de burgemeester Oldenhof en de Wethouder van huisvesting, pastoors uit de omgeving en heel veel parochianen.

 

Inwijding                                                       

inwijdinginwijding1

 

 

 

 

 

Relikwieën

relikwierelikwie1

 

 

 

 

 

Dan worden ook de relikwieën van de H. Martelaren Vitalis en Damianus in de altaarsteen ingemetseld. De kerkconsecratie wordt afgesloten met een plechtige eucharistieviering door deken T. Otten van Wageningen. Daags na de kerkconsecratie wordt bouwpastoor A.W. Hansen officieel geïnstalleerd als pastoor van de Goede Herder-parochie. De pastorie is gereed in januari 1959 (De bouwtekeningen van architect Koldeweij zijn ondergebracht bij het Nederlands Architectuur Instituut (NAI) te Rotterdam)

   

Reilen en zeilen van de parochiegemeenschap

De parochie telde in 1958 volgens de statistiek van pastoor Hansen 2006 zielen, waarvan 571 kinderen onder 7 jaar. 's Zondags waren er twee H. Missen: om 8.00 uur en 10.30 uur. Woensdagochtends  was er  een stille H. Mis. Op zaterdagmiddag gelegenheid tot biechten. De Parochiële Caritasinstelling werd opgericht, een collectantencollege van 18 leden, het parochiekoor breidde zich uit. In 1960 werd kapelaan Van Osch opgevolgd door kapelaan Smithuis, die in 1963 op zijn beurt werd opgevolgd door kapelaan Van Lier. Zo ging dat in die tijd, de pastoor kreeg altijd assistentie van een medepriester. In 1959 werden diverse jeugdclubs gestart, georganiseerd in de Stichting R.K. Jeugdwerk ‘De Goede Herder’ opgericht door Mevrouw Kuin, met medewerkers mevr. Simons, mevr.en de heer Bogaard, en mevr.Vermeulen. Kapelaan Jan van Lier werd in 1963 ‘Aalmoezenier van Jeugd en Sport’. Aan de Veenderweg werd in 1965 het clubgebouw de Herdershut geopend.

herdershut

 

 

 

 

 

De jeugdkampen in de zomervakantie waren beroemd en gewild. Het werd door velen in de parochie ten zeerste betreurd dat deze katholieke Jeugdstichting rond de jaren ‘70 overging in een algemene stichting clubhuiswerk.

Voorjaar 1965 werd uitgegeven de ‘Gids voor de parochiekerk van “De Goede Herder” te EDE-WEST en LUNTEREN’. De gids voorzag in een behoefte aan informatie over alle instellingen waarover de parochie beschikte of waarin zij participeerde. Zoals r.k. sportverenigingen, instuif, jeugdbibliotheek, alsook adressen van het Katholiek  Maatschappelijk Werk, huisarts, gezinszorg, bureau voor gezins- en huwelijksmoeilijkheden, Kruisvereniging, De Zonnebloem, EHBO-vereniging,  Begrafenisonderneming en Begraafplaats, Woningbouwvereniging, de Kath. Volkspartij.

 

Pastorale verwikkelingen en ontwikkelingen

In 1964 werd pastoor Hansen overgeplaatst naar Aalten.  Hij heeft de parochie met inzet en doortastendheid geleid vanaf de oprichting. Hij liet een bloeiende parochie achter. Zijn opvolger was pastoor J.C.A. Bernsen, die in 1970 het ambt verliet, omdat hij in het huwelijk zou treden. Hij zou zich heel zijn verdere leven bij de Goede Herder betrokken blijven voelen. Zijn opvolger was pastoor F.C.E. van Eijk. Deze deelde de visie van het pastoraal concilie in Noordwijkerhout over een meer bij-de-tijdse wijze van kerk zijn, en de mensen meer te laten meedoen in het parochiewerk. Hij vond ook dat zowel pastoor als kapelaan pastor genoemd moesten worden. Pastor Van Eijk vertrok op 15 augustus 1972 naar Soesterberg, tegelijk met kapelaan Dekkers, die aangesteld werd als kapelaan in Utrecht-Zuilen.

De maatschappelijke ontwikkelingen gingen de parochie niet voorbij. De gevolgen van de secularisatie en individualisering werden ook hier merkbaar. Verdrietig hierbij is dat het ‘instituut katholieke kerk’ voor veel gelovigen samenvalt met ‘geloofsgemeenschap’. Daarmee kreeg de nieuwe pastoor G.A. Severt te maken. Het was niet makkelijk voor hem om de parochie nieuw leven in te blazen. Maar het lukte hem: er kwamen nieuwe werkgroepen, die meer en meer taken in de parochie gingen vervullen en een eigen inbreng kregen. Daardoor raakten de parochianen beter betrokken bij het parochieleven.

 

Interieurwijzigingen en onderhoudsproblemen

Om de kerk een warmere uitstraling te geven en ook om tegemoet te komen aan de liturgische richtlijnen van het Tweede Vaticaans concilie werden in overleg met het architectenbureau en het bouwbureau van het bisdom verschillende wijzigingen in het interieur uitgevoerd: er kwam een verplaatsbaar altaar, de communiebanken werden verwijderd, er werd geschilderd, er kwamen plantenbakken waar enkele banken achterin weggehaald waren. Vanwege condensvorming en lekkages moest het dak gerenoveerd worden, hardnekkige scheurvorming in een muur bij de sacristie vroeg om een drastische reparatie. Het ondergrondse verwarmingssysteem met vloerroosters voldeed niet en vereiste een ander systeem. Er werden verschillende pogingen tot een oplossing geprobeerd, die echter allemaal hun eigen nadelen hadden. Nu hangen er hoog in de kerk grote gasbranders, die echter zeer veel vocht produceren. Dat is schadelijk voor het orgel. Een afdoende en betaalbare oplossing is er helaas nog steeds niet.

 

Grote feesten bij bijzondere gebeurtenissen

Bijzondere gebeurtenissen die groots werden gevierd waren:

Zomer 1963 zilveren priesterfeest pastoor Hansen.

18 juli 1965 priesterwijding Wim Standaart en plechtige eerste H. Mis op 25 juli.

20-21 juli 1977 20-jarig bestaan van de parochie, motto ‘Versteviging van de onderlinge band’; activiteiten voor groot en klein. Parochiegeschenk: nieuwe geluidsinstallatie.

1 okt. 1978 aanbieding van zeven scheppingstaferelen, vervaardigd door een creatieve groep vrouwen.

24 juni 1979 zilveren priesterfeest pastor Severt, waarbij op zijn verzoek een tweede luidklok aan de parochie werd aangeboden.

25, 26, 27 juni 1982 zilveren bestaansfeest van de parochie, motto ‘Kennen we elkaar?’; parochiegeschenk: plaquette van de Goede Herder. Vele activiteiten voor jong en oud.

25, 26 en 27 september 1998 40-jarig bestaan van de parochie(kerk), motto ‘We vormen een gemeenschap’, met presentatie van alle werkgroepen; parochiegeschenk: restauratie van het kerkplein.

5-14 oktober 2007 50-jarig bestaan van de parochie; motto ‘De kerk voor u, voor jou,... voor mij’. de hele week feestelijkheden voor alle groeperingen van de parochianen. Parochiegeschenk: toiletvoorziening voor minder valide kerkbezoekers. Uitgave van '1957-2007 Kroniek van de Goede Herder Parochie'.

 

Gedurende het  seizoen 2007-2008 diverse concerten. Afsluiting van het jubileumjaar op 2 november waarbij herdenking van alle overleden parochianen.

 

Overzicht van pastorale benoemingen, namen en datums

Pastoors:

A.W. Hansen           van 28-11-1955  tot 28.08.1964

J.C.A. Bernsen       tot 24.02.1970

F.C.M. van Eijk       tot 15.08.1972

G.A. Severt        tot 16.09.1982

P.T.V.M. Bosma       tot 01.09.1996

G.J.H.M. Peters       tot 31.10.2002

wnm. pastoor deken H. Janssen o.f.m.    tot 01.01.2006

Pastoor Veluwe-Rijn W. van Essen     tot 01.09.2007

Kapelaans:

C.W.J. van Os         van 12-09-1958 tot 09.09.1960

H.J.M. Smithuis       tot 19.08.1963

J.H.J. van Lier        tot 19.08.1966

J. van Rooyen        tot 08.04.1968

F.J.M. Dekkers       tot 15.08.1972

A.J.M. Goes        tot 15.10.1979

Diaken: W.A. Kastelein             van 24.05.1987 tot 2006

Pastoraal werkers:

H.B.M. Wanders              van 10.09.1981 tot 01.11.1987

J.A.T.M. Lucassen                  van 01.11.1987 tot heden

mv. C.J.M. Jurrius-Kunnen                 van 15.01.2004 tot ?

Koren

Parochiekoor

Zoals al genoemd werd het parochiekoor direct bij de stichting van de Goede Herderparochie opgericht. Met wisselende aantallen leden fungeert het tot op vandaag de dag,onder verschillende dirigenten.

Cantabile: Een ‘rouw- en trouwkoor’.Zo’n koor is onmisbaar in een parochie. Jongerenkoor: Eind jaren ’70 werd een jongerenkoor opgericht, met een eigen ‘tekstgroep’, om voor jongeren aansprekende vieringen samen te stellen. Het koor is opgegaan in het Antonius Jongerenkoor.

Cantores: In 1999 werd een nieuwe zanggroep werd opgericht: de Cantores. met andersoortig repertoire.

Kinderkoor Na verschillende pogingen tot een zelfstandig Goede Herder kinderkoor is er tenslotte een gezamenlijk kinderkoor van Antonius en Goede Herder.

 

Geschiedenis van Samenwerking

Goede Herder en St. Antonius Abt

Vanaf 1957 ressorteerde de geloofsgemeenschap van Lunteren, als zogenoemde bijstatie onder de Goede Herder. Op 9 april 1997 werd Lunteren zelfstandig als ‘Instelling Katholieke Kerkgemeenschap St. Antonius Abt te Lunteren’.

Unit Katholiek Ede

Op 10 september 1981 werd pastor H. Wanders aangesteld voor de Unit Ede: St. Antonius van Padua en Goede Herder, mede met het oog op de nieuwe wijken Maandereng en Rietkampen.

Samenwerkingsverband Katholiek Ede

In 1995 werd een voorlopig, per 3 januari 1996 een officieel samenwerkingsverband gesticht van de drie parochies (Antonius van Padua, Goede Herder en Antonius Abt), met een gezamenlijk pastoraal team van pastoor P. Bosma als eerstverantwoordelijke voor het pastoraat, pastoraal werker H. Lucassen als eerstverantwoordelijke voor bestuurszaken, en de diakens H. v.d. Poel en W. Kastelein. Pastor Bosma werd op 20 oktober 1996 opgevolgd door pastoor G. Peters. Deze vertrok in 2002 naar Houten. Deken H. Janssen werd waarnemend pastoor. Op 15-01-2004 werd pastoraal werkster mevr. T. Jurrius in het team benoemd.

Parochieverband Veluwe-Rijn

Na enkele jaren van voorbereiding werd op last van het bisdom Utrecht op 1 januari 2006 een samenwerkings-overeenkomst van 11 parochies in de regio van kracht, met één pastoraal team. Op lokaal niveau bleven de parochies zelfstandig functioneren. De parochiebesturen bleven verantwoordelijk voor het lokale bestuurlijk beleid. Ieder van de pastores behartigde in het hele verband een bepaald aspect van het kerk-zijn (liturgie, diaconie, catechese, parochie-opbouw, studenten- en jongerenpastoraat). In het pastoraal team werden eind 2007 door het bisdom twee priesters aangesteld en geïnstalleerd: H. ten Have en C. Pikkemaat.

Parochie Van de Zalige Titus Brandsma

De parochies van het samenwerkingsverband fuseerden per 1 januari 2010 tot één grote parochie, de Z. Titus Brandsmaparochie; als pastoor werd benoemd H. ten Have. Op lokaal niveau heten de voormalige parochies nu geloofsgemeenschappen en de parochiebesturen locatieraden.

 

Boven-parochiële samenwerking en participatie

De geloofsgemeenschappen van  Antonius van Padua en Goede Herder werken samen in de Parochiële Caritas Instelling. Ook zijn enkele (werk)groepen samengesteld uit parochianen van beide geloofsgemeenschappen: de Avondwakegroep, Doopwerkgroep, Catechese, Vormselvoorbereiding, Kinderkoor, Bezoekgroep Zieken en Senioren, Gespreksgroep Nabestaanden, MOV (Missie, Ontwikkeling, Vrede), Schakelredactie, Parochiële  Voorgangers.

KBO Katholieke Belangenorganisatie voor Senioren

De plaatselijke afdeling bestrijkt Ede, Lunteren, Bennekom

Emmaus

De Goede Herder werkt op oecumenisch niveau samen met het kerkelijk centrum Emmaus. Vanaf 1995 werken daar de Ev.Lutherse Kerk, de Gereformeerde Kerk, de Hervormde kerk, de Ned. Protestantenbond en de Katholieke Kerk als plaatselijke kerken samen om een thuisplek te zijn voor christenen in de wijk Rietkampen. Liturgievieringen worden wekelijks verzorgd door een van de kerken.

Verdere participatie

De Goede Herder participeert  in verschillende lokale maatschappelijke instellingen zoals o.m. verzorgingshuis, begraafplaats, onderwijs, in 'Samen voor Ede', daarin de zogenoemde dialoogtafels dit jaar voor het eerst in Ede. Op oecumenisch terrein participeert de Goede Herder in de Raad van Kerken, daarbinnen onder meer in: Bespreek het samen, Kerk met Stip.

 

Parochiebladen

In de loop der jaren heeft onder verschillende benamingen steeds een parochieblad bestaan: de Kroniek (GH), Katholiek Ede (Antonius van Padua en GH), de Schakel (Ant. v.Padua, Antonius Abt en GH). Zou er eens nog een gezamenlijk parochieblad voor de Titus Brandsma komen? Van de huidige ICT-mogelijkheden wordt een dankbaar gebruik gemaakt d.m.v. de website, waarop van alle tot de Titus Brandsma behorende geloofsgemeenschappen alle informatie te vinden is.

 

Kerkelijke situatie april 2010

Pastoraal team

H. ten Have is pastoor van de parochie van de Zalige Titus Brandsma.

De taakverdeling van het pastoraal team is:

profiel Liturgie: J. Olimulder en C. Pikkemaat

profiel Diaconie: H. Lucassen en H. Lammers

profiel Catechese: H. ten Have, en T. Jurrius

profiel Kerkopbouw: G. Dieteren

studentenpastoraat en jong-volwassenen: Y. Saris.

Alle acht pastores functioneren als voorganger in liturgievieringen, ieder in enkele van de geloofsgemeenschappen. Ook gaan verschillende emeriti-priesters voor in de Eucharistievieringen in verschillende geloofsgemeenschappen.

 

Pastoraatgroepen

In de voormalige parochies, nu geloofsgemeenschappen genoemd, fungeren pastoraatgroepen als aanspreekpunt voor de parochianen. De pastoraatgroep in De Goede Herder bestaat uit vijf personen, die ieder een bepaald werkveld van de geloofsgemeenschap behartigen: Martien Tax en Nel Frumau (liturgie), Wytze Laverman (catechese), Fred Harmens (diaconie), Toos Ettema (gemeenschapsopbouw).

Locatieraden

Het lokaal bestuurlijk beleid wordt uitgevoerd door een locatieraad. Voor De Goede Herder onder voorzitterschap van mevr. Ria Harmens

 

Bronnen

T. van ’t Veld (2000).  De kerk als moeder, Ede, Vereniging Oud Ede, ISBN 90-9013814-5 Website TBK-Productions ‘Oude Kerk te Ede’

G. Rijsemus e.a. (red.) (2004), Beknopte Geschiedenis van de St. Antonius van Padua te Ede,  Ede, uitgave in eigen beheer Antoniusparochie

A.W. Hansen (1957-1964) Memoriale van de parochie, Ede, in archief  parochie De Goede Herder

G.A. Severt (1972-1982) Aanvulling Memoriale van A.W. Hansen

P.C. Simons (1982), Kroniek van de parochie, in: programma bij 25 jarig bestaan Goede Herderparochie NAI Rotterdam, archief Architectenbureau Koldeweij, Voorburg

De Schakel, parochieblad van De Goede Herder, St. Antonius van Padua en St. Antonius Abt

Interviews met (oud)parochianen

 

Ede; juli 2010

Mw. N. Ale-Rietveld